Noże tokarskie - typy

W zależności od typu prac tokarskich należy zastosować odpowiedni typ noża. Najczęściej używa się zestandaryzowanych noży imakowych. Noże imakowe występują w wielu typach i rozmiarach. Z uwagi na mocowanie noża w imaku istotny jest rozmiar trzonka. W tokarce TSB16 w imaku zmieści się trzonek o wysokości 16mm. Z uwagi na to że oś wrzeciona znajduje się na wysokości 12mm od podstawy imaka to ten wymiar determinuje rozmiar trzonka. Zatem do tokarki TSB16 pasują noże o rozmiarach trzonka 12x12, 10x10, 8x8 lub prostokątne 12x10, 10x8. Oczywiście w przypadku stosowania tych mniejszych należy użyć podkładek pod nóż. Czasami aby zastosować większy nóż jego trzonek wymaga podfrezowania:

Noże tokarskie znormalizowane

Standardowe typy noży tokarskich są znormalizowane. Kiedyś w obowiązywała polska norma PN-91/M-58352 w której typy noży były oznaczane z przedrostkiem NN*. W obecnie obowiązującej normie PN-93/M-58355 w której typy noży oznaczane są z przedrostkiem ISO* - norma ta bazuje na europejskich normach ISO 243 i ISO 514.

W poniższym zestawieniu przedstawiono oba oznaczenia - zarówno PN jak i ISO oraz graficznie przedstawione zastosowanie danego noża. Zatem zestandaryzowane typy noży to:

Nóż tokarski prosty
ISO1 - NNZa (prawy) NNZab (lewy)

Nóż tokarski wygięty
ISO2 - NNZc (prawy) NNZd (lewy)

Nóż tokarski boczny wygięty
ISO3 - NNBc (prawy) NNBd (lewy)

Nóż tokarski szeroki
ISO4 - NNPd

Nóż tokarski czołowy
ISO5 - NNBk (prawy) NNBm (lewy)

Nóż tokarski boczny odsadzony
ISO6 - NNBe (prawy) NNBf (lewy)

Nóż tokarski przecinak
ISO7 - NNPa (prawy) NNPb (lewy) NNPc (centralny)

Nóż tokarski wytaczak prosty
ISO8 - NNWa (trzonek kwadratowy) NNUa (trzonek okrągły)

Nóż tokarski wytaczak spiczasty
ISO9 - NNWb (trzonek kwadratowy) NNUb (trzonek okrągly)

Nóż tokarski spiczasty
ISO10 - NNPe

Nóż tokarski wytaczak hakowy
ISO11 - NNWc

Nóż tokarski do gwintów zewnętrznych
ISO12 - NNGcr

Nóż tokarski do gwintów wewnętrznych
ISO13 - NNGds

Oprócz w/w używane są także noże niestandardowe np. kształtowe:

Przy okazji tego opracowania znów sobie coś wytoczyłem – co to i do czego – już wkrótce:

A następnym razem będzie coś o ostrzeniu noży tokarskich.